Nga Sadiola Xhelili
Ngulitur në kufirin lindor të Alsace-s, Strasbourg-u zbulon trukun e të qenit jashtëzakonisht rajonal dhe një fener për modernitetin.
Nga grumbulli magjepsës i ndërtesave mesjetare që rreshtojnë kanalet e tij deri te rrugët e gjera me pemë të Neustadt-it, nga pallatet e Rilindjes deri te Gjykata Evropiane e të Drejtave të Njeriut, ky është një qytet, eklektizmi arkitektonik i të cilit tregon përrallën e kontinentit dhe ruan një vizion shpresëdhënës për të ardhmen.
Në zemër të tij ndodhet Grande-Île, i rrethuar nga lumi Ill dhe kanalet e ndërtuara për të forcuar fillimisht sigurinë dhe pastaj industrinë.
Ishulli mund të kalohet me këmbë për 15 minuta, gjithmonë nëse vizitorët nuk humbasin mes rrugicave labirint.
Majat gotike të errëta të katedrales së shekullit të XIII-të shpesh mund të dallohen mbi çatitë e pjerrëta. Kulla e gdhendur në mënyrë ekstravagante është 142 metra e lartë dhe ofron një pamje epike mbi qytet.
Historia e Strasbourg-ut rrezaton nga qendra shumëngjyrëshe dhe emrat e rrugëve me të dhëna në dy gjuhë që janë një kujtesë se sa shpesh kjo tokë ka lëvizur midis Gjermanisë dhe Francës.
Ura me dizajne të ndryshme lidh Grande-Île me Neustadt-in edhe më madhështor, ku perandori gjerman Wilhelm I themeloi qytetin e ri që dyfishoi popullsinë në vazhdën e luftës franko-prusiane në fund të shekullit të XIX-të.
Megjithatë, mes fasadave prej guri të universitetit për të ndihmuar gjermanizimin e njerëzve të rinj, paaftësia e Strasbourg-ut për të zgjedhur një stil dhe për t’iu përmbajtur atij është shumë e dukshme.
Popullsia studentore është e dyta për nga madhësia në Francë dhe prania e saj shton atmosferën e gjallë.
Baret dhe restorantet, tavolinat e të cilave derdhen në trotuare dhe sheshe, variojnë nga hamburgerët e shijshëm deri te gastronomia me yje Michelin.
Ndërsa tramvajet kalojnë nëpër rrugët kryesore dhe së bashku me autobusët e mbajnë trafikun të ulët dhe korsitë e çiklizmit nën hijen e shumicës së rrugëve kryesore.
Grande-Île është një parajsë për këmbësorët, nga butikët e stilistëve të Rue des Juifs deri te shfletimi i tezgave në Place Kléber, ku tregjet e rregullta shkojnë nga prodhimet e fermerëve deri te librat e përdorur.
Teksa qyteti zgjerohet në veri dhe në lindje, karakteri i tij shtrihet përtej trashëgimisë francezo-gjermane për të përqafuar vizionin e pasluftës, pa kufij, të kontinentit.
Në lagjen Wacken, fshirja e xhamave vezulluese të parlamentit evropian shkëlqen në brigjet e Ill, i rrethuar nga institucione dhe ambasada që presin mijëra zyrtarë qeveritarë nga 27 shtetet anëtare.
Sakaq, vendasit janë me të drejtë krenarë për kuzhinën e tyre dhe gatimet tradicionale.
Këto të fundit janë të disponueshme në winstubs – një kryqëzim midis barit të verës dhe restorantit familjar – që grumbullohen në qendër të Grande-Île dhe përshkojnë rrugët afër ndërtesave.
Ka një atmosferë veçanërisht të gjallë në Winstub Le Clou, ku muret e veshur me dru kumbojnë bisedat kur darkuesit shijojnë baeckeoffe ose bibeleskäs.
Flammekuechen i famshëm – një bukë me djathë, qepë dhe proshutë – është aq popullor sa ka krijuar një zinxhir restorantesh të ushqimit të shpejtë, Flam’s.
Pjatat në winstubs mund të jenë shpesh me bazë mishi.
Les Chauvins, i cili u hap në vitin 2018, është restoranti i parë që ofron ushqime tradicionale dhe është zbulim.
Shefi i kuzhinës, Quentin Bangratz, së bashku me djalin e tij Yannick, ofrojnë versione gastronomike goxha interesante.
Kurse restoranti La Hache e ka kthyer pudingun e famshëm të rajonit në një pure të shijshme.
Dhoma e tij e ngrënies është e vendosur në mënyrë të përshtatshme brenda dhjetë metrash nga një bar i bukur kokteji.
Ekziston një shembull i shkëlqyer se si e kaluara dhe e ardhmja e Strasbourg-ut jetojnë krah për krah në Barrage Vauban, diga e shekullit të XVII-të.
Tuneli në bazën e digës është një depo e çuditshme e statujave të hedhura dhe të thyera. Në skajin e saj të largët, muralet njëngjyrëshe të stilit manga lajmërojnë hyrjen në Musée d’Art Moderne et Contemporain.
Një rishikim i kohëve të fundit i koleksionit të tij të përhershëm është një mësim për ta bërë të arritshëm artin modern, me katin përdhes që grupon punën në mënyrë tematike.
Ndërkohë, muzetë e qytetit ofrojnë një pamje gjithëpërfshirëse të një historie të ndërlikuar që daton që nga epoka romake.
Një galeri kushtuar Tomi Ungerer i bën homazh një satiristi, i cili është i dashur për librat e tij për fëmijë.
Muzika klasike luan një rol të madh në jetën kulturore të qytetit, falë orkestrës së saj filarmonike dhe konservatorit të saj të klasit botëror.
Kurse një program i gjerë koncertesh dhe festivalesh mund të gjendet në La Laiterie, i vendosur në një ish-bulmetore.
arc de l’Orangerie ka ekzistuar që nga Revolucioni Francez dhe pavioni i tij Joséphine u ndërtua për të akomoduar 140 pemë të konfiskuara nga republikanët nga aristokracia lokale.
Pikërisht në veri-lindje të Neustadt, kjo hapësirë e gjelbër e mirëpritur jashtë Grande-Île mund të arrihet lehtësisht me autobus ose biçikletë.
Kështu që, nuk duhet humbur asgjë nga Strasbourg-u.
Marrë nga “The Guardian”, përshtatur për “Albanian Post”./Perspektiva/
