Një ekip shkencëtarësh çekë ka zbuluar në jug të Shqipërisë liqenin termal nëntokësor më të madh në botë, të cilin e kanë quajtur “Liqeni Neuron”. Ky zbulim u bë në zonën e Leskovikut, pranë kufirit me Greqinë, në një sistem të gjerë shpellash të zbuluar në vitin 2021.
Përmasat dhe veçoritë e liqenit: Gjatësia: 138 metra, Gjerësia: 42 metra, Perimetri: 345 metra,
Vëllimi i ujit: 8,335 metra kub ujë të nxehtë. Për krahasim, madhësia e dhomës së liqenit është tre herë më e madhe se salla kryesore e Teatrit Kombëtar në Pragë.
Procesi i zbulimit:
Shkencëtarët kanë eksploruar strukturat nëntokësore të luginave malore në zonën kufitare mes Shqipërisë dhe Greqisë për disa vite. Në rajonin e Vromonerit, në anën shqiptare të kufirit, ata zbuluan një sistem të gjerë shpellash që përmban shumë burime të nxehta që lëshojnë kolona të larta avulli. Gjurmimi i burimit të avullit i çoi ata drejt zbulimit të një humnere mbi 100 metra të thellë, të cilën e quajtën “Atmos”. Në fund të kësaj humnere, ekipi konfirmoi zbulimin e liqenit termal nëntokësor më të madh të njohur deri më sot.
Metodat e përdorura:
Ekipi përdori teknologjinë më të fundit, duke përfshirë një skaner celular LIDAR dhe teknologjinë GeoSlam për skanimin 3D, për të krijuar modele të sakta të shpellës dhe për të matur të gjithë zonën e liqenit. Ata gjithashtu planifikojnë të bashkëpunojnë me hidrologë për të matur pjesën nënujore të liqenit duke përdorur sonar.
Rëndësia shkencore:
Ky zbulim është i rëndësishëm për shkak të mënyrës së pazakontë të formimit të shpellës. Uji mineral i liqenit është i ngopur me sulfur hidrogjeni, i cili, në kontakt me ajrin, oksidohet dhe prodhon acid sulfurik, që në mënyrë të përsëritur e kthen shkëmbin gëlqeror në gips të butë. Kjo njohuri mund të kontribuojë në kuptimin më të mirë të këtij lloji të rrallë të formimit të shpellave dhe në mbrojtjen e zonës përreth./Koha jonë/Perspektiva/
